Er zijn diverse vormen van
schijngewelven;
die lijken alleen maar op echte
gewelven.
De merkwaardigste eend in deze bijt is te vinden in de
holenkerken.
Niet alleen het gewelf daarvan is niet gewoon opgebouwd uit
metselwerk,
nee, de hele
kerk
is een
grot in een berg en bestaat dus in feite uit één steen.
Deze kerk kan dus monolithisch genoemd worden en het gewelf ook.
Het is vermakelijk dat deze kerken de gewone zoveel mogelijk imiteren,
in hun plattegrond, opbouw en een 'overwelving' die op pijlers lijkt te rusten.
De eerste versiering die in deze kerken
aangebracht werd, was een blokkenpatroon in rode lijnen. Deze
natuursteenimitatie in schilderwerk
werd overgeschilderd, zodra er geld was voor het aanbrengen van
muurschilderingen.
Dus ook hierin lijken de kerken op de gewone.
Maar een heel unieke ervaring, die alleen in deze grotten gevonden kan worden,
leveren de schijngewelven daar waar de pijlers
door oneerbiedige gebruikers verwijderd zijn om meer opslagruimte te krijgen, of
stalruimte voor het vee. De 'ton-' en 'koepelgewelven' hangen dan op indrukwekkende
wijze in de lucht, soms met behoud van een
(schijn)
kapiteel.
Tekst: Jean Penders, 01-2006. Afbeelding: Jean Penders